Από τις πρώτες μέρες του έτους που διανύουμε, νιώσαμε στους κύκλους της δικαιοσύνης, την αλλαγή του σκηνικού και την προσπάθεια αλλαγής νοοτροπίας δεκάδων ετών.

Ο νέος Νόμος για τη Διαμεσολάβηση είναι γεγονός και ο αριθμός αυτού 4512/2018, καταργεί το μέχρι τώρα ισχύον νομικό καθεστώς, που δε φάνηκε να προάγει εν τέλει το Θεσμό που είναι σχηματισμένος να λύσει τα χέρια σε πολλούς εμπλεκόμενους σε δικαστικού τύπου διαμάχη και που θα αποσυμφορήσει τις Δικαστικές αίθουσες, αν εφαρμοστεί ορθά και αν αγκαλιαστεί από τον κόσμο της δικαιοσύνης και των ενδιαφερομένων.

Παράλληλα, ετοιμάζεται και μία μεγάλη αλλαγή, σε πιο μεγάλο γεωγραφικό επίπεδο αυτή τη φορά, και η αλλαγή αναφέρεται στον νόμο που ισχύει από το 1997 στη χώρα μας και που αναμένεται να καταργηθεί στις 25-5-2018.

Πρόκειται για την άμεση ισχύ του Ευρωπαϊκού Κανονισμού για την Προστασία Δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, ο GDPR 2016/679.

Εν ολίγοις, ο Νέος Γενικός Κανονισμός, πλέον GDPR, αφορά στην προστασία των Φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας, που ξεκινά από τη συλλογή, των προσωπικών δεδομένων και την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών και αλλάζει τα εξής:

  • Αυξάνει τα δικαιώματα των Υποκειμένων των δεδομένων (προσθέτει δικαιώματα της λήθης και της φορητότητας).
  • Αυξάνει την ευθύνη όσων επεξεργάζονται δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα, είτε ως υπευθύνων επεξεργασίας είτε ως εκτελούντων την επεξεργασία, ενώ μεταφέρεται η ευθύνη από την Αρχή Προστασίας Δεδομένων σε όσους επεξεργάζονται ΔΠΧ (εισάγεται η αρχή της λογοδοσίας τους).
  • Επιβάλλεται η εκτίμηση αντικτύπου (DPIA) για όσους επεξεργάζονται προσωπικά δεδομένα σύμφωνα με τους καταλόγους που αναμένεται να εκδώσει η κατά τόπο αρμόδια ΑΠΔΠΧ.
  • Επιβάλλεται ο ορισμός υπεύθυνου επεξεργασίας δεδομένων (DPO) για συγκεκριμένες κατηγορίες φορέων (για Δημόσιο και για Ιδιωτικές επιχειρήσεις ανάλογα με την τακτική και σε μεγάλο μέγεθος επεξεργασία ΔΠΧ)
  • Επιβάλλονται υπέρογκα πρόστιμα διοικητικά τα οποία θα καταπέσουν σε περίπτωση αθέτησης των όρων του GDPR (έως 20.000.000 ευρώ ή το 4% του ετήσιου τζίρου της επιχείρησης του προηγούμενου έτους ανάλογα πιο είναι το πιο υψηλό!)

Είναι επιγραμματικά, μερικές από τις πολύ σημαντικές αλλαγές του νέου Κανονισμού.

Πέρα όμως από αυτά που αφορούν στο Δημόσιο και  τις επιχειρήσεις, πως αλήθεια εμπλέκεται η  Διαμεσολάβηση σε όλα αυτά.

Η Διαμεσολάβηση είναι εντελώς συγγενής θεσμός με όσα επιτάσσει ο νέος Κανονισμός. Και αυτό γιατί και στις δύο νομοθετικές ρυθμίσεις, η βασικότατη αρχή που επικρατεί είναι αυτή της εχεμύθειας και της εμπιστευτικότητας. Ο Διαμεσολαβητής είναι ο εχέμυθος τρίτος που θα διευκολύνει την διαδικασία επίλυσης μίας διαφοράς εξωδικαστικά, είναι αυτός που θα τεθεί μπροστά στα προσωπικά δεδομένων των διαφωνούντων μερών και θα τα προστατεύσει καθώς δεν κρατά πρακτικά, δεν κοινολογεί πληροφορίες, ούτε ανάμεσα στα μέρη αλλά ούτε σε αρχές αν κληθεί ως μάρτυρας και εν γένει είναι το «σφουγγάρι» που θα συλλέξει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες και θα τις εξαϋλώσει μετά το πέρας και την έκβαση της διαδικασίας, όποια και αν είναι αυτή, ήτοι θετική ή αρνητική.

Θα μπορούσαμε καθ’ υπερβολή, να μιλήσουμε για 3ων ειδών αρχεία, τα φυσικά, τα ηλεκτρονικά και ο Διαμεσολαβητής.

Πέρα όμως από τη βασική υποχρέωση του Διαμεσολαβητή και τη δέσμευσή του ως προς την εχεμύθεια και την εμπιστευτικότητα, υπάρχει και η διάταξη του GDPR, η οποία αναφέρει στο άρθρο 9, ότι η απαγόρευση επεξεργασίας ΔΠΧ και μάλιστα ειδικών κατηγοριών (αυτά που μέχρι τώρα είχαμε συνηθίσει να αποκαλούμε ως «Ευαίσθητα Προσωπικά Δεδομένα»), ΔΕΝ εφαρμόζεται όταν η επεξεργασία είναι απαραίτητη για τη θεμελίωση, άσκηση ή υποστήριξη νομικών αξιώσεων ή όταν τα δικαστήρια ενεργούν υπό τη δικαιοδοτική τους ιδιότητα.

Μέσα στον προβληματισμό κατά πόσο η Εξώδικη επίλυση διαφοράς, όπως είναι η Διαμεσολάβηση, μπορεί να συγκριθεί με τη Δικαιοδοτική ιδιότητα των Δικαστηρίων, και μάλιστα υπό το πρίσμα μίας μεγάλου μεγέθους διασταλτική ερμηνεία της παρούσας διάταξης και της «άδειας» του Κανονισμού προς την επεξεργασία των Δεδομένων αυτών, γνώμη της γράφουσα είναι ότι η άρση της απαγόρευσης αυτής επεκτείνεται ή πρέπει να επεκταθεί και κατά τις αρμοδιότητες του Διαμεσολαβητή και μάλιστα με όλες τις δικλείδες ασφαλείας και απόρρητου που ούτως ή άλλως υπάρχουν κατά την άσκηση του επαγγέλματος του.

Μπορεί επομένως, η Διαμεσολάβηση να μην αποτελεί επ’ ουδενί, ιδιωτικοποίηση της δικαιοσύνης άρα να μη καλύπτεται από τις δυνατότητες που παρέχονται κατά την άσκηση δικαιοδοτικής ιδιότητας, όμως η τυχόν συλλογή και επεξεργασία ΔΠΧ κατά τη διαδικασία της Διαμεσολάβησης καλύπτεται ποικιλοτρόπως, και από αυτή τη διασταλτική ερμηνεία της ανωτέρω διάταξης, και από τις αρχές του Θεσμού της Διαμεσολάβησης καθώς και από τον Κώδικα Δεοντολογίας του Διαμεσολαβητή και το απόρρητο που επιφέρει η ιδιότητά του.

Και υπό αυτή τη σκέψη, η επεξεργασία ΔΠΧ προστατεύεται άκρως, κατά τη διαδικασία της Διαμεσολάβησης, και οι δύο αυτές διαδικασίες αλληλεπιδρούν ευχάριστα και ανεκτά.

Όλγα Ν. Τσιπτσέ
Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω – Διαπιστευμένη Διαμεσολαβήτρια ΥΔΔΑΔ
Υπεύθυνη προστασίας ΔΠΧ/ D.P.O. exec.